czwartek, 8 sierpnia 2013

Bohater religijny w świętej przestrzeni. Kult św. Wojciecha na przełomie XX i XXI wieku

Anna Szymoszyn dokonała analizy kultu św. Wojciecha na Ziemiach Polskich na przełomie XX i XXI wieku, co zaowocowało publikacją książkową zatytułowaną "Bohater religijny w świętej przestrzeni. Kult św. Wojciecha na przełomie XX i XXI wieku" (Poznań 2010). 



Ze wstępu (s. 11):

Zadaniem tej publikacji jest przedstawienie współczesnego obrazu kultu św. Wojciecha w Polsce, prezentacja relacji religijno-społecznych zachodzących między czczoną postacią  a miejscami z nią powiązanymi oraz udowodnienie ścisłego związku między kultem postaci św. Wojciecha jako bohatera religijnego a kultywowaniem przez daną społeczność miejsca geograficznego. 
Książka powstała przede wszystkim na podstawie wyników badań etnologicznych prowadzonych w latach 1995-1998 i w roku 2000. Analiza materiałów terenowych oraz wszelkie zawarte w tej publikacji wnioski odnoszą się do tego okresu. Polska kultura współczesna rozumiana jest jako zespół zjawisk charakterystycznych dla życia społecznego i religijnego naszego społeczeństwa w wieku XX, skoncentrowana tutaj na zjawisku kultu postaci św. Wojciecha lub ewentualnego jego braku oraz na kultywowaniu przestrzeni powiązanej z tą postacią. Czas przeprowadzanych badań, tj. Okres przygotowań jubileuszowych oraz lata milenijne (1997-1999), powoduje, że pojęcie „współczesne społeczeństwo polskie” odnosi się do lat 90. Niekiedy jednak odwołuję się do spostrzeżeń wcześniejszych badaczy na temat religijności. 
W książce ukazuję związek świętej postaci z przynależnym do niej świętym miejscem we współczesnej kulturze polskiej oraz odzwierciedlenie tej relacji w szerszym kontekście kulturowo-społecznym. Poprzez pryzmat konkretnych miejsc związanych ze św. Wojciechem, ich historii, obecnej kondycji, rangi, kategorii, roli i znaczenia, ukazuję relacje symboliczne między postacią świętego a miejscem mu przypisanym, akceptowane przez społeczności je tworzące i komunikujące. Przedstawiam również ich tło historyczne i teoretyczne dla naświetlenia istoty fenomenu religijnego, jakim jest kult postaci i kult miejsca oraz opisania jego charakteru kulturalno-historycznego.